‘Iskolar ng Lalawigan ng Cavite’

NILAGDAAN ng Philippine Commission on Women (PCW) ang isang Joint Memorandum Circular (JMC) tungkol sa Mga Alituntunin sa Mga Pasilidad at Serbisyong Detensyon na Tumutugon sa Kasarian kasama ang Bureau of Corrections (BuCor) at ang Bureau of Jail Management and Penology (BJMP) sa Park Inn by Radisson North EDSA. 

Sa isang press conference, sinabi ni PCW Chairperson Ermelita Valdeavilla na “ang katarungan na walang dignidad ay hindi tunay na katarungan.” “Ang kapabayaan kahit saan ay banta sa katarungan saanman,” dagdag ni Valdeavilla.

“Ito ang kauna-unahang pagkakataon na pipirma ang PCW, BuCor, at BJMP ng isang dokumento para sa pakikipagtulungan sa kapakanan at benepisyo ng mga kababaihang ipinagkaitan ng kalayaan,” sabi ni Valdeavilla.

Sinabi niya na hindi nakakalimot ang PCW sa mga kababaihan, lalo na sa tuwing Kapaskuhan, umaasang may ilan sa kanila na maaaring lumaya mula sa detensyon.

Pinirmahan nina PCW Tagapangulo Ermelita Valdeavilla, Hepe ng BJMP na si Roel S. Rivera, at Direktor Heneral ng BuCor na si Gregorio “Pio” Catapang, Jr. ang JMC. Sinabi ni Rivera na matagal na silang nakikipag-usap at nakikipagtulungan sa PCW.

Dagdag pa niya, pinangangalagaan ng PCW ang kaligtasan at kapakanan ng mga kababaihang DPL. Tiniyak niya ang mga inisyatiba para sa kasarian at pag-unlad para sa mga kababaihang DPL sa BJMP.

Sinabi ni Catapang na sila ay tuwang-tuwa sa pagpirma ng JMC. Binanggit niya na talagang may malaking problema sa PDL para sa kalalakihan at kababaihan. Binigyang-diin ni Catapang na nararamdaman nila at apektado sila ng 50 taong kapabayaan sa BuCor.

Napansin niya na 2,300 kababaihang PDL ang nakalaya at 23,000 PDL sa kabuuan ang nakalaya sa kanyang tatlong taon sa BuCor. Sinabi ni Catapang na 21,000 PDL ang nakalaya sa tatlong taon ng nakaraang administrasyon. 

Dagdag pa niya, isinama nila ang Reintegration Program o ikalawang pagkakataon upang kapag sila ay nakalaya mula sa detensyon, handa na silang muling isama sa lipunan.

Tiniyak ni Catapang na sa pagkakabilang sa mga karapatang pantao ng mga babaeng PDL at sa kanilang pagpapalaya, magkakaroon sila ng malakas na pagkakataon para sa pangalawang tsansa sa lipunan.

Layunin ng milestone JMC na magtakda ng mga patnubay sa komprehensibong mga polisiya at serbisyo upang matiyak ang makatao at gender-responsive na pagtrato sa mga kababaihang nawala sa kanilang kalayaan (DPL), pagbibigay ng balangkas para sa pagbuo ng mga gender-responsive na pamamaraan sa loob ng mga pasilidad ng detensyon sa lungsod, distrito, munisipyo, at lalawigan, at pagtatatag ng isang sistema ng pagmamanman at pagsusuri upang matiyak ang mabisang pagpapatupad ng mga gender-responsive na polisiya.

Ang mga batayan nito ay ang mga Patakaran ng UN tulad ng Nelson Mandela Rules at Bangkok Rules.

Ang mga pangunahing prinsipyo ay pagkakabilang, pagkakapantay-pantay, paggalang sa karapatang pantao, at pagtitiyak na ang mga kababaihan ay pinapahalagahan ng may dignidad anuman ang kanilang edad, kalusugan, o pagkakakilanlan.

TINATAYANG nasa P5.4 milyong halaga ng hinihinalang shabu ang narekober ng pulisya kamakailan sa General Trias City, Cavite.

Ang naturang droga ay natagpuan at narekober sa  Breezewoods GenTri Homes Subdivision, Barangay Pasong Kawayan 2, General Trias City, nitong Disyembre 2.

Nauna rito, dakong alas-9:00 ng umaga ay rumesponde ang mga tauhan ng General Trias Component City Police Station bunsod ng iniulat ng isang concerned citizen na itinago sa pangalang Dolly.

Batay sa ulat ay natuklasan nito ang isang kahina-hinalang kahon sa rooftop ng kanyang tirahan.

Batay sa salaysay ni Dolly, gabi pa lamang ay nakarinig siya ng malalakas na ingay at kalaunan ay nagmasid sa isang kabataang babae na nagtatago sa labas ng bintana ng kanyang master’s bedroom.

Saglit na pumasok ang naturang babae sa kanilang bahay bago tumakas sa harap ng pintuan.

Sa pag-inspeksyon kinaumagahan ay nakita ng may-ari ng bahay ang isang kahon na disguised bilang isang diksyunaryo na naglalaman ng maraming plastic bag ng puting crystalline substance.

Sa pagresponde ng mga awtoridad ay narekober ang walong medium plastic bag at dalawang maliit na sachet ng hinihinalang shabu na tumitimbang ng 799.93 gramo, na tinatayang nagkakahalaga ng ₱5,439,524.00.

Maayos na naisagawa ang imbentaryo sa nasabing droga  at isinumite sa PNP Forensic Laboratory para sa pagsusuri.

Binangit naman ni P/LtCol Bismark S. Mendoza, hepe ng GTCCPS, na patuloy ang PNP General Trias sa pagsisikap sa pagsugpo ng iligal na droga para matiyak ang kaligtasan ng komunidad.

ISANG City Most Wanted Person ang natimbog matapos ang matagumpay na operasyon ng kapulisan kamakailan sa Dasmariñas City, Cavite.

Ang akusadong si alyas Zen, na residente ng Dasmariñas City, ay naaresto sa Barangay Salitran 4 dakong alas-11:20 ng umaga nitong Disyembre 1.

Inaresto ang akusado sa bisa ng warrant of arrest para sa paglabag sa Sec.11 Art. II ng RA 9165, na inilabas ng Presiding Judge ng Branch 20, Regional Trial Court, Fourth Judicial Region, Imus Cavite, na may inirekomendang bail na P120,000.00.

Isinagawa ang matagumpay na operasyon ng Warrant Personnel ng Dasmariñas Component City Police Station gamit ang Body Worn Camera at Alternative Recording Device.

Sinabi ni Herman “Ka Mentong” Tiu Laurel, Pangulo ng Geopolitical Think Tank Asian Century Philippines Strategic Studies Institute (ACPSSI), na ang unipolar na mundo kumpara sa multipolar na mundo ng Kanluran ay may koneksyon sa “Trillion Peso March” at sa tinatawag na “Baha sa Luneta” na mga kilos-protesta.

Sa Media Forum ng ACPSSI, sinabi ni Laurel, “hindi na namin muling tatalakayin ang malaking rally ng tinaguriang ‘Baha sa Luneta.’

“Gusto naming ibalik ang mundo sa mas magandang kalagayan,” sabi ni Laurel. Ipinaliwanag ni Laurel na ito ay isang malaking pagtitipon laban sa malawakang katiwalian sa pamahalaan na “unti-unting pumapatay sa ating mga tao kung saan ang katotohanan, ay naapektuhan ng katiwalian ang buhay ng mga Pilipino.”

Ayon sa mga ulat, nananawagan ang mga nagraliyista para sa pagbibitiw ni Pangulong Ferdinand R. Marcos, Jr. at Pangalawang Pangulong Sara Duterte.

Tungkol sa 4 Global Initiatives ng China laban sa Unipolar na Mundo, sinabi ni Laurel na ang Krisis sa Katiwalian sa Pilipinas at ang panghihimasok ng US ay may kaugnayan sa Unipolar na mundo na konektado sa kolonisasyon sa Africa upang kontrolin ang mga bansa roon. Sa isa pang pag-aaral, sinabi ni Laurel na tinalakay nito kung paano ginamit ng neoliberalismo ang ‘katiwalian’ upang pribatisahin ang buhay sa Africa.

Binanggit niya ang EDSA 1 na ang dating Kalihim ng Badyet na si Florencio “Butch” Abad, na nagsabing nagsimula ang mga iregularidad sa badyet sa ilalim ni Marcos, Jr. noong 2023.

“Ang Ukraine ay isa pang bansa na target ng isang ‘proxy war,’” sabi ni Laurel, idinagdag na “Maligayang pagdating sa Ukraine, na kilala bilang pinaka-korap na bansa sa Europa.” “Maligayang pagdating sa Pilipinas, ang pinaka-korap na bansa sa Asya,” sabi ni Laurel.

Ang apat na pandaigdigang inisyatiba ay ang pandaigdigang inisyatiba sa sibilisasyon (GCI), pandaigdigang inisyatiba sa kaunlaran (GDI), pandaigdigang inisyatiba sa seguridad (GSI) na may prinsipyo ng di-nakikitang seguridad, at pandaigdigang inisyatiba sa pamamahala (GGI).

Binigyang-diin ni Laurel na ang Belt and Road Initiative (BRI) na may 151 na ka-partner na bansa, ay may kabuuang populasyon na $5.1 bilyon ng lahat ng bansang kasali sa BRI na nagsimula noong 2013 kung saan iminungkahi ni Pangulong Xi Jinping ng Tsina ang mga layunin sa pag-unlad.

Binigyang-diin ni Laurel na kinuha ng mayayamang bansa ang US$152 trillion mula sa global South mula noong 1960. “Nanawagan si Carpio na dagdagan ang mga missile na may kakayahang nuklear upang palakasin ang depensa ng WPS,” binanggit ni Laurel ang isang artikulo na para sa kanya ay paglabag na sa 1987 Konstitusyon na nagtatakda ng isang bansang walang nuklear ang Pilipinas.

“Ang AFP ay ipinagtatanggol na ang isang hindi maipagtanggol na Pangulo. Ang militar ang nag-iisang institusyon na makakabago sa bansa,” sabi niya.

Para sa kanyang bahagi, sinabi ni Ado Paglinawan, Bise Presidente ng ACPSSI para sa Panloob na Mga Bagay, na “hindi tayo makaliligtas ng isang oras kapag naglunsad tayo ng isang missile na may kakayahang nuclear sa WPS, na maaaring mahadlangan ng China.”

Quezon City, Pilipinas —  Lumahok ang Philippine Movement for Climate Justice (PMCJ) sa “Protestang Bayan Kontra Korapsyon” o mas kilala bilang “Baha sa Luneta 2.0,” upang isulong ang panawagang panagutin ang lahat ng sangkot sa korapsyon at baguhin ang sistemang pinaiiral nila.

Higit tatlong buwan na ang nakalipas mula nang isiwalat ni mismong Pangulong Ferdinand “Bongbong” Marcos, Jr. ang korapsyon sa flood-control projects at maganap ang malaking rali noong Setyembre at mga sumunod pang serye ng protesta’t pasikut-sikot na “imbestigasyon” ng pamahaan ngunit hanggang ngayon, wala pa ring nakukulong o napapanagot sa lahat ng sangkot.

Marami na ring nangyari mula noon na lalong nagpapatunay na kailangan na nating baguhin ang sistemang bulok. Naganap na ang mga pandaigdigang pagkilos tulad ng paniningil sa mayayamang bansang nagpapatupad ng mapanirang mga polisiya’t proyekto, na punan ng trilyong dolyar ang pondo para sa ‘loss and damage’ na naidulot nila sa mahihirap na bansa tulad ng Pilipinas. Gayundin ang pagpapatambol ng panawagan sa taunang pulong ng World Bank kung saan aktibo ang mga komunidad sa Quezon, Zambales, Bataan, at iba pa, na napeperwisyo ng mga plantang coal na naitayo dahil sa mga bangko at institusyong ito.

“Papasikip na ang panahon para matugunan ang krisis sa klima. May hinahabol tayong oras. Kung hindi man walang aksyon ay napakabagal ng pagtugon ng mga gobyerno sa krisis sa klima. Alam nating kaya ganito ay dahil hindi kasama sa interes ng mga naghaharing-uri ang pagtugon sa nilikha nilang kaliwa’t kanang krisis. Ito ang dahilan kung bakit ‘hustisyang pangklima’ ang matagal na nating ipinapanawagan sa kilusan para sa kalikasan. Tiyak natin kung sino ang mga maysala at ano ang puno’t dulo ng pagkawasak ng planeta: Ang mayayamang iilan, at ang pinapairal nilang bulok na sistema,” ani Ian Rivera, national coordinator ng PMCJ.

Patuloy ang pagkilos ng mamamayan para sa hustisya kahit halos walang usad ang ginagawa ng administrasyon. Nag-file ng pormal na reklamo sa Ombudsman ang mga residente ng Atimonan laban kay DENR Secretary Sharon Garin dahil sa pagpapahintulot nito sa proyektong coal sa Atimonan kahit may coal moratorium. Mangilang bagyo rin ang nanalasa sa iba’t ibang bahagi ng bansa—daan-daang katao ang namatay sa bagyong Tino. 

Imbes na umaksyon nang tama ay binubusalan pa ng mga otoridad ang taongbayan. Noong nakaraang linggo lamang, pinigilan ng mga otoridad ang komunidad ng Batangas na magsagawa ng fluvial protest para tutulan ang mga fossil gas projects sa probinsya bilang bahagi ng global na kampanyang Don’t Gas the South.

“Hinaras kami ng mga galamay ng estado kasi ayaw nila na kumokontra kami sa mga pinapayagan nilang proyekto na unti-unting pumapatay sa amin. Napakaraming proyektong fossil fuels ang nasa Batangas at labis ang paghihirap namin dahil dito. Gayunman, nilalakasan lang namin ang loob sa paglaban para aming komunidad. Marapat nang baguhin ang sistemang pumapatay sa tao at kalikasan,” ani Joseph Vargas, lider-mangingisda mula sa Clean and Healthy Air for All Batangueños (CABATANG).

Mula pa lang sa isang trilyong pisong nilustay ng Administrasyong Marcos sa palpak na flood control projects, hanggang sa kinamkam na confidential funds ni Bise Presidente Sara Duterte pagkaupo pa lang nito sa puwesto, kitang-kita natin na lahat sila, mula palasyo hanggang Kongreso, Senado, at iba pang opisina ng gobyerno, ay orkestradong nagpapagana ng sistematikong pandarambong.

“Ang sistemang gahaman na nananalaytay sa bansa ay matagal nang pinunla ng mga dinastiya ng mga sakim at palamunin. Kailangan nating siguruhin na hindi na babalik ang mga kagaya nila sa pamamagitan ng tuluyang pagbabago ng sistema sa ating bansa. Alam ng masa kung ano ang tunay na maayos na pamamahala dahil tayo ang direktang nakakaranas ng kahirapan, kagutuman, karahasan, at kawalan ng hustisya. Sa mga hinahaing reporma sa polisya mula sa usapin sa klima hanggang sa isyu ng mga batayang sektor, batid ng mamamayan kung paano tutugunan ang krisis,” ani Rivera.

Isang buwan bago matapos ang taon, nanawagan si Senadora Loren Legarda sa lahat ng barangay sa bansa na magsagawa ng “drainage hanapin, drainage linisin” drive. Layunin nitong matukoy at malinis ang mga kanal at daluyan ng tubig upang maiwasan ang pagbaha, sakit na dala ng lamok, at kontaminasyon ng tubig sa mga komunidad.

“Regalo ito ng kaligtasan para sa ating pamilya at regalo ng malasakit para sa kalikasan. Drainage hanapin, drainage linisin: gawin natin itong sama samang handog sa pagtatapos ng 2025,” pahayag ni Legarda.

Binanggit ng senadora ang datos mula sa Philippine Atmospheric, Geophysical and Astronomical Services Administration (PAGASA) na nagsasabing 22 bagyo na ang pumasok sa Philippine Area of Responsibility ngayong taon, at inaasahan pang may isa o dalawa bago matapos ang Disyembre.

“Bawat baha ay paalala ng ating pagkukulang. Huwag na tayong maghintay ng isa pang sakuna bago kumilos. Responsibilidad natin ito, magsimula sa barangay level,” diin ni Legarda.

Matagal nang tagapagtanggol ng kalikasan at climate action, binigyang diin ng senadora na ang baradong drainage ang pangunahing sanhi ng pagbaha, imbakan ng tubig na pinamumugaran ng lamok, at pagkalat ng mga waterborne diseases—mga problemang kayang bawasan sa pamamagitan ng simpleng, tuloy tuloy na aksyon ng komunidad.

“Dapat magtulungan ang mga lider at residente ng barangay upang i mapa ang mga kanal at daluyan ng tubig, magsagawa ng regular na clean up, mahigpit na ipatupad ang Ecological Solid Waste Management Act, at magmobilisa ng monitoring teams bago at pagkatapos ng malakas na ulan. Kailangan din ang community education campaigns para ipaalala sa bawat tahanan na ang pagtatapon ng basura sa kanal ay ilegal at delikado,” pahayag ni Legarda.

Dagdag pa ni Legarda, dapat magpatupad ang mga barangay ng epektibong praktis gaya ng pagtakda ng clean up days, pakikipag ugnayan sa mga paaralan para isama ang mga estudyante sa awareness drives, at paglalagay ng malinaw na signage sa mga daluyan ng tubig upang hadlangan ang pagtatapon ng basura. Hinihikayat din niya ang composting at recycling upang mabawasan ang dami ng basurang napupunta sa drainage systems.

Itinuro ng senadora ang ulat ng Metropolitan Manila Development Authority (MMDA) na nakapagtala ng mahigit 600 toneladang basura mula sa 71 pumping stations at binahang lugar sa Metro Manila noong Hulyo 18–22, 2025. Ayon sa awtoridad, direktang binara ng naipong basura ang mga drainage, nakasagabal sa pumping operations, at lalong nagpalala ng pagbaha.

“Pinatutunayan nito ang agarang pangangailangan ng aking panawagan. Ang barangay ang ating frontline sa disaster prevention. Walang national plan na magtatagumpay kung ang mga kanal sa komunidad ay barado ng plastik, household waste, at construction debris,” giit ni Legarda.

Bilang pangunahing may akda ng Ecological Solid Waste Management Act at Climate Change Act, muling iginiit ng senadora na ang mga batas ay nagiging epektibo lamang kapag ipinatutupad sa grassroots level. “Bawat barangay na naglilinis at nagpoprotekta ng drainage system ay ipinatutupad ang mga batas na ito sa pinaka direkta at nakapagliligtas na paraan,” dagdag niya.

Sa pagtatapos, binigyang diin ni Legarda na ang “Drainage hanapin, drainage linisin” ay dapat maging action plan sa bawat barangay at bawat tahanan—isang araw araw na gawi na pumipigil sa baha, nagpoprotekta sa kalusugan, at nagtataguyod ng mas ligtas na komunidad.